60 urte betetzear

60 urte beteko ditudan ikasturtea hastear dagoela, idatziz jarri nahi ditudan hainbat gogoeta piztu zaizkit.

Genesian zazpigarren egunean atseden hartu zuela esaten da, horregatik, nire seigarren eguna amaitzear nagoenean, hurrengo hamarkadan zehar erretiroa hartzeko eta hainbeste urtetako lanean atseden hartzeko unea iritsiko zaidala ikusten dut.

Nire adinean, bai aitak eta bai aitaginarrebak urteak zeramatzaten beren zereginetatik urrun gaixotasun larri banak jota, eta erabateko ezintasuna eman ondoren amaitu zuten beren lan-bizitza. Hala izan ez balitz, 65 urterekin erretiroa hartuko zuketen, herrialde honetan hainbat hamarkadatan izan den bezala, Rodriguez Zapaterok, CEOEk, UGTk eta CCOOk adostutako pentsioen zorigaiztoko erreformak 67 urtera atzeratu zuen arte. Ez zuen ezertarako balio izan askok greba egitea 2011ko urtarrilaren 27an, hemen estatuko sindikatuak ez baitira Frantzian bezala, non greba masiboek eragotzi baitzuten erretiroa 62 urtetik gora atzeratzea.

Bizitzan zehar, etorkizunerako gure autopertzepzioak haurtzaroa, gaztaroa eta heldutasuna markatu dizkigu, baina baita erretiroa eta zahartzaroa ere, heriotzara iritsi arte. Espezie bakoitzaren bizitza-luzera aztertzen duten adituek ezarri dute gizakiarena 70 urte ingurukoa dela, gutxi gorabehera, nahiz eta azken hamarkadetako bizi-itxaropena artifizialki luzatu den era guztietako zainketen ondorioz.

Nire arbaso hurbilenek, aita eta aitona-amonek, bizitza-luzera izan dutela erakutsi dute ideia horrek, eta aspaldi bizi izan dut etapa honen etorrera nire bizitzako une garrantzitsu gisa, aldaketa handia ekarriko duen kontzientzia osoarekin.

Opor konpontzaile batzuen ondoren, oraindik ere ikasturte berri bateko lanari berriro ekiteko gustua daukat, erronkak eta proiektuak garatzeko. Lau hilabeteren buruan, hirugarren eta azken aldiz, nire enpresan ordezkari sindikal izateko hautagaia izango naiz berriro, eta horrek harrotasunez betetzen nau eta legitimitatea ematen dit. Baina, aldi berean, argi daukat, hastear dagoen ikasturteko hauteskunde sindikalen aldi bateratua amaitzen denean, nire lan-bizitza amaituko den etapa hasiko dela, egungo baldintzekin eta kotizatutako urte ugariekin, 65 urte eta erdi betetzen ditudanean, edo, lehenago, nire sektorean erretiro partzial aurreratua mantentzen denean eta lanaldien betetzea metatzen dudanean.

Aspalditik pentsatzen dut zer egingo nukeen erretiroa hartu beharko banu, 60 urterekin erretiroa hartzen duten hanka beltzeko funtzionarioek bezala, eta ideia asko etortzen zaizkit burura, baita beldur eta zalantza batzuk ere. Hainbeste hamarkadatako nire jarduera militanteari dagokionez ere, aspalditik uste dut nolabaiteko erretiroa hartzeko ordua iritsi behar dela. Gogoan dut duela urte askotako txiste bat, oso grabatuta geratu zitzaidana, non militante batek esaten zuen: "Klaserik gabeko gizarte baten alde borrokatzen dugu", eta beste batek esaten zuen: "Eta bilerarik gabe". Beti pentsatu izan dut, militantziari hainbeste dedikazio eskaintzeak nire bizitzan ekarpen handia egin didan arren, sakrifizio handia ere izan dela, eta beti nahi izan dut etapa bat iristea, non ez nauen gehiago bilduko hainbeste konpromiso-plataformatan, eta atseden har dezadan. Inoiz ez nau erakarri nire inguruko militante eternal batzuk imitatzeak, etenik gabe heriotzaren atariraino mantentzen baitute beren jarduera. Kristau-terminoetan ere, bizitza publiko luze baten ondoren, irrika, Jesus Nazaretekoaren 2 etapei buelta emanez, bizitzaren azken etapa erretiratu eta sinple bati ekin ahal izateko.

Zereginik ez izatearen balizko horror vacui delakoaren aurrean batzuetan sentitzen dudan bertigoak, batzuetan, giza kontaktu bat eman eta jaso ahal izateko laguntza-jardueren itxaropena pizten dit. Ez du esan nahi egiturari edo transformazioari itxita egongo naizenik, nire eskarmentuak edo gaitasunak hala eskatzen badit, baina konpromiso mota horretan, etapa eta esparru desberdinetan, gaztaroan, eliza barruan, politikan, kulturan, sindikatuan, hainbeste desengainurekin eta hain lorpen eraginkor gutxirekin, adina urte eman ditut konpromiso mota horretan; izan ere, "alferrikako morroiak gara", beste dimentsio batera pasatzea erakargarri egiten dute.

Aitona izatea tokatzen bazait, ziur naiz esperientzia horretaz izugarri gozatuko dudala, eta horretarako ere prest egon beharko dudala. Uste dut azkenean denbora izatea senideak edo lagunak presarik gabe bisitatzeko, erakusketetan sartzeko edo ikuskizunetara joateko, edo beti atzeratuta dauden alderdiak lantzeko, oso ona izango dela.

Unibertsitatetik atera nintzenetik lehen aldiz, egun jakin batetik aurrera biziarteko sostengu ekonomikoa jasoko dudala sentitzeak, nire oraingo edo etorkizuneko lan-indarraren salmentaren baldintzapean egon gabe, oso lasaigarria izan behar du, eta biztanleria osora zabaltzea planteatu beharko litzateke, gutxieneko bizi-maila unibertsal batekin.

Etapa horren iraupenari dagokionez, gero eta aldarri handiagoa entzuten da, eta nire aurreikuspen laburrak hankaz gora jartzen ditu, 100 urtetik gorako giza bizitzaren luzapenaz hitz eginez. Irakurri berri dudan Juan José Millás eta Juan Luis Arsuagaren liburuan, "La muerte contada por un sapiens a un neandertal" izenekoan, hilezkortasunari buruzko kontakizun bat iruditu zaidana, heriotzaren barne-kausa asko ezabatzeko aukeraz hitz egiten da, egiturazkoak, eta kanpoko kausak, istripuak eta abar ezabatzeaz. Horretarako ez nago oraindik prestatuta, eta ez dut uste gehienok prest gaudenik. Horrek esan dudan guztia beste era batera ikustea eragingo luke.

Baina oraindik 59 urte ditut, eta bihar udako oporrak amaituko ditut ikasturte berri bati ekiteko; beraz, hori guztia oraindik ez da berehalakoa, ezta gutxiagorik ere. Baina komentatu nahi nuen.